Maślan dla mózgu! Maślan to jeden z krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), obok propionianu i octanu, który produkowany jest endogennie przez nasze bakterie jelitowe z błonnika i skrobi opornej.
Maślan stanowi substrat energetyczny (pożywkę) dla komórek nabłonka jelitowego, a także pobudza czynnik wzrostowy. To z kolei przekłada się na prawidłowy stan kosmków jelitowych i końcowe trawienie, na prawidłową szczelność bariery jelitowej (ścisłych połączeń między enterocytami), wsparcie mikroflory i działanie przeciwzapalne. Maślan to sól kwasu masłowego, w Polsce na razie występuje tylko maślan sodu, ale na zagranicznych stronach z suplementami możemy znaleźć maślan magnezu czy wapnia.
Jakie jeszcze właściwości ma maślan? Zwiększa wrażliwość insulinową, może działać przeciwnowotworowo, ma działanie antybakteryjne, wspiera pracę mitochondriów, moduluje pracę układu immunologicznego, wspomaga pracę mózgu. I na tym ostatnim chciałabym się skupić.
Znaczenie maślanu względem mózgu:
- Maślan ma zdolność do hamowania pewnego enzymu o nazwie – Deacetylaza histonowa (HDAC), który hamuje ekspresję genów, pakując nici DNA w zwarte struktury- kłania się NUTRIEPIGENETYKA. Zatem maślan ma zdolność do pobudzania ekspresji genów. Może to mieć zastosowanie w zaburzeniach kognitywnych, psychicznych(chorobie dwubieguowej, depresji), chorobach neurodegeneracyjnych.
- Zwiększa stężenie BDNF (neurotroficznego czynnika wzrostu pochodzenia mózgowego), poprawiając pamięć długotrwałą, koncentrację, ale i przyczyniając się do neurogenezy w hipokampie(wzrostu nowych komórek nerwowych w miejscu mózgu, które szczególnie narażone jest na przewlekły stres i stany zapalne).
- Proces neurogenezy jest także niezbędny w regeneracji istoty komórkowej mózgu po różnego rodzaju urazach czy udarze.
- W badaniach na zwierzętach maślan pełnik rolę neuroprotekcyjną, chroniąc komórki nerwowe przed urazem, chorobami degeneracyjnumi czy niedotlenieniem, a także zmniejszał kumulację beta amyloidów (odpowiedzialnych za Alzheimera).
- Zwiększa poziom dopaminy (wpływając na wzrost enzymu trudniącego się jego syntezą- hydroksylazą tyrozynową), mogąc w ten sposób poprawić nastrój i złagodzić skutki depresji.
- Oprócz tego, maślan ma działanie przeciwzapalne, co również rzutuje pozytywnie na mózg i stan psychiczny z racji tego, że stany zapalne na poziomie mózgu towarzyszą wielu chorobom, i mogą powodować pogorszenie funkcji kognitywnych, zaburzenia lękowe oraz depresję (cytokinowy model depresji). Maślan obniża poziom prozapalnych interleukin takich jak IL-1, IL-12 czy TNF alpha lub interferon-γ, a powoduje wzrost przeciwzapalnych jak IL-10 czy aktywację limfocytów regulatorowych (Treg).
Kolejny dowód na to, że jelita i mikrobiom są ściśle połączone z mózgiem. Daje to nowe, inne spojrzenie na zaburzenia psychiczne i choroby neurodegeneracyjne. Jesteśmy siecią naczyń połączonych, warto mieć to na uwadze podczas procesu diagnostyki.
Kwas masłowy występuje naturalnie w maśle, mleku, serze, kiszonkach (ale nie są to duże ilości). Oprócz samego maślanu warto również zadbać o podaż włókna pokarmowego, aby produkcja maślanu zachodziła również endogennie. Mowa tu o pektynie, inulinie, FOS, skrobi opornej czy arabinogalaktanach. Jeśli zmagamy się z dużą dysbiozą jelitową, wzdęciami, biegunkami, SIBO czy chorobami zapalnymi jelit, spożywanie dodatkowego błonnika będzie raczej niewskazane, wtedy dobrym wyborem będzie suplementacja maślanem.
Badania na zwięrzętach w okresie laktacji pokazały zmiany składu mleka podczas podawania maślanu, więc może to stanowić przesłankę do zachowania ostrożności podczas supelementacji u kobiet. Przeciwwskazaniem może być także ostre zapalenie jelita grubego.
Zainteresował Cię artykuł?
Poszerz swoją wiedzę o wybrane produkty z naszego sklepu – solidna dawka praktycznej wiedzy!
