Większość z Was słyszało już o tej strukturze chociażby na biologii w klasie podstawowej czy gimnazjum. Jest to struktura (organella) komórkowa, która znajduje się w każdej żywej komórce ludzkiego organizmu z wyjątkiem erytrocytu i komórek soczewki oka.
Tak często określane są mitochondria, dlaczego?
Ze względu na ich podstawową funkcje w naszym organizmie, jaką jest wytwarzanie energii w postaci ATP. Mitochondria wykorzystują tlen do produkcji ATP w procesie znanym oddychaniem tlenowym lub komórkowym. Ta reakcja wykorzystuje tlen i wytwarza dwutlenek węgla, który wydychamy przez nasze płuca. Jeżeli ktoś miał do czynienia w szkole z oddychaniem komórkowym, wie, że nie jest to prosta reakcja, wymaga wielu etapów i wielu enzymów do wytworzenia ATP. Mitochondria wytwarzają energię z tego, co zjemy czyli węglowodanów, tłuszczy i białek. Najszybciej rozkładowi ulega glukoza (z produktów węglowodanowych), następnie kwasy tłuszczowe, a po substrat białkowy organizm najczęściej sięga w okresie przedłużającego się głodu.
Jednak, mimo iż wytwarzanie energii do życia wymaga bardzo skomplikowanych procesów mitochondria specjalizują się również w innym, równie ważnym procesie, czyli apaptozie. Apoptoza to programowana śmierć komórki w przypadku jej uszkodzenia. Proces ten zapobiega rozprzestrzenianiu zmutowanych i wadliwych komórek. Co ciekawe mitochondria, gdy zostaną uszkodzone mają zdolność samodystrukcji, czyli mitofagii.
Mitochondria mają jeszcze jedną bardzo ważną funkcję, a mianowicie regulowanie ilości wapnia w komórce. Wapń dla biochemii komórki jest bardzo ważny, mitochondria pośredniczą w magazynowaniu i uwalnianiu wapnia w komórce.
Tak ważna struktura jest jednak narażona na ataki wolnych rodników, które wytwarzane są w procesie przemian energetycznych. Matka natura wyposażyła jednak te ważne organella w swoiste antyoksydanty. Mimo to bardzo często dochodzi do ich zniszczenia.
Do uszkodzeń mitochondriów przyczynia się:
- Stres
- Wirusy
- Bakterie
- Brak snu
- Niedobory witaminowo-mineralne
- Zatrucie metalami ciężkimi
- Oksyny
- Alkohol
- Dieta prozapalna
Uszkodzenia mitochondrialne są przyczyną wielu chorób dzisiejszego świata takich jak:
- FS- zespół przewlekłego zmęczenia
- Choroby neurodegeneracyjne
(Alzheimera,parkinsona) - Nieprawidłowe funkcjonowanie mitochondriów obserwuj się u chorych na cukrzycę typu 1 i 2
- Ponad to uszkodzenia mitochondriów przyczyniają się również do starzenia czy chorób nowotworowych
Najczęstsze objawy dysfunkcji mitochondriów to między innymi:
- Zmęczenie
- Problemy ze snem
- Bóle mięśni
- Problemy z zapamiętywaniem
Zatem jak wesprzeć mitochondria?
- Bardzo ważny jest sen i odpowiednia higiena snu, czyli powinniśmy spać około 8 godzin najlepiej w godzinach między 21:00 a 8:00
- Pomieszczenie powinno być wywietrzone i zaciemnione
- Usunięte wszystkie wybudzacze (diody, telefony, itp.)
- Pamiętaj o relaksie na świeżym powietrzu
- Unikaj stresu
- Aktywność fizyczna
- Dieta przeciwzapalna
- Badania donoszą, iż okresowe posty czy dieta ketogennna również mogą wspierać mitochondria.
Podsumowanie:
Mitochondria to jedne z najważniejszych elementów naszych komórek. Dzięki nim jesteśmy w stanie siedzieć, biegać, a nawet leżeć. Mitochondria pracują bez przerwy, aby dostarczyć energii w postaci ATP. W naszym organizmie ilość mitochondriów zależy od aktywności danej komórki, tkanki czy organu. Prawidłowe funkcjonowanie mitochondriów wiąże się z prawidłową pracą całego organizmu. Aby zadbać o mitochondria niezbędna jest redukcja stresu i odpowiednia dieta. Sprawne mitochondria to długie życie w zdrowiu.
Zainteresował Cię artykuł?
Poszerz swoją wiedzę o wybrane produkty z naszego sklepu – solidna dawka praktycznej wiedzy!
